Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılma- İzmir İş Avukatı
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılan Kişinin Yasal Hakları Nelerdir?
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde, işçinin iş sözleşmesini muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle feshetmesi durumunda koşulların oluşması halinde işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerektiği düzenlenmiştir. Dolayısıyla, askerlik sebebiyle iş akdinin feshi Kanun’da özel olarak düzenlenmiş olan durumlardan bir tanesidir.
- Askerlik nedeniyle iş akdini fesheden kişi kıdem tazminatına hak kazanır.
- Askerlik nedeniyle iş akdinin feshi halinde bildirim süresine uyma zorunluluğu yoktur. Herhangi bir süre beklenmeksizin iş akdi feshedilebilir. İşçi ya da işveren ihbar tazminatına hak kazanmaz.
- Askerlik nedeniyle iş akdinin feshi ile birlikte işçiye bakiye ücret ve yıllık izin ücreti ödemelerinin yapılması gerekmektedir.
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılma Halinde Kıdem Tazminatına Hak Kazanmanın Koşulları Nelerdir?
Askerlik sebebiyle işten ayrılmak isteyen ve bu sebeple kıdem tazminatını almak isteyen bir bireyin, öncelikli olarak işverene askerlik nedeniyle iş akdini feshettiğini bildirmesi ve askerlik sebebini ispatlaması gerekmektedir. Uygulamada, askerlik sevk belgesi bu ispat için elverişlidir. Bu durumda, sevk belgesini alan kişinin, işverenliğe hitap eden bir fesih ihbarnamesi ile iş akdinin feshetmesi gerekmektedir.
- İşçinin askerlik nedeniyle işten ayrıldığına dair fesih dilekçesini işverenliğe sunması gerekir.
- Fesih dilekçesinin ekinde askerlik sevk belgesini ya da askerle yakın bir tarihte gideceğini gösterir bir başka resmi belgeyi sunması gerekir.
- İşçinin iş yerinde en az 1 yıllık kıdeminin bulunması gerekmektedir.
Sevk Belgesi Olmadan Askerlik Nedeniyle İş Akdi Feshedilebilir mi?
Askerlik sevk belgesi, yoklamaları neticesinde askerliğe elverişli olduğu tespit edilen yükümlülerin kimlik bilgilerini, statülerini, sınıflandırmaları sonucunda tertip edildikleri birlik komutanlıklarını, birliğe katılmaları gereken tarihleri gösteren resmi bir belgedir. Bu belge genellikle, kişinin birliğe katılması gereken tarihten birkaç gün önce verilmektedir. Dolayısıyla, sevk belgesi oldukça geç bir tarihte verildiğinden; işçinin bunu işverenliğe sunma imkanı bazı durumlarda oldukça zor olabilmektedir. Bazı işverenler, sevk belgesi verilmeden işçiye kıdem tazminatı ödemesini yapmamaktadır.
Esasında, sevk belgesinin verilmesi zorunlu değildir. Askerlik nedeniyle iş akdinin feshinde kıdem tazminatının istenebilmesi için, işçi tarafından bu bildirimin makul bir süre önce yapılması yeterlidir. Yargıtay kararlarında, askere gitmeden 1 yıl önce yapılan bildirimin makul süre içerisinde olmadığı belirtilerek kıdem tazminatı talebi reddedilmiştir. Bu durumda, birliğe teslim olunmadan önce 1, 1 buçuk ay önce iş akdinin feshedilmesi makul süre olarak kabul edilebilir. Bu halde, işçiye kıdem tazminatının ödenmesi gerekmektedir.
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılan İşçiye Kıdem Tazminatı Ödenmezse Ne Yapılabilir?
Bu durumda işçinin öncelikli olarak zorunlu arabulucuya başvurması ve kıdem tazminatını talep etmesi, bu süreçte anlaşma sağlanamazsa iş yerinin bulunduğu bölgedeki iş mahkemesinde kıdem tazminatı talepli dava açması gerekir. Bu süreçte uzman bir avukattan yardım alınması faydalı olacaktır.
Askerlik Bittikten Sonra Aynı İş Yerinde İşe Başlanabilir Mi?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 31. Maddesinde, herhangi bir askerlik ödevi sebebiyle iş yerinden ayrılan kişinin, bu ödevin bu ödevin sona ermesinden itibaren 2 ay içerisinde iş yerine başvurması halinde eski işine ya da benzer işine iade edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Bu bağlamda, askerliğin sona ermesiyle birlikte 2 ay içerisinde iş yerine başvurularak işe iade talebinde bulunulması gerekir. İşveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.
Bedelli Askerlik Sebebiyle Kıdem Tazminatı
Bedelli askerliğe gidecek kişiler de kısa dönem ya da uzun dönem askerlik yapacak kişilerde olduğu gibi kıdem tazminatına hak kazanabilir. Bedelli askerlik için farklı bir düzenleme bulunmamaktadır
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılan Kişinin Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı hesaplaması, işçinin iş yerinde çalıştığı yıl ile işçinin aylık giydirilmiş brüt ücreti çarpılarak bulunur.
Asgari ücret ile bir iş yerinde 3 yıl boyunca çalışan bir kişinin, bu yazının yazıldığı tarihte hak kazanacağı kıdem tazminatı aşağıdaki şekildedir:
13.414 TL x 5= 40.242 TL brüt kıdem tazminatı
Bu tutar üzerinden damga vergisi kesintisi yapılarak işçiye ödenmesi gerekir.
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılan Kişi Askerden Döndükten Sonra Başka İşte Çalışabilir Mi?
Evet, bu duruma engel herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Çalışan, ister eski işine döner isterse başka bir iş yerinde çalışmaya başlayabilir.
Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılan Kişinin Yasal Hakları Nelerdir?
İŞVERENLİĞİN ÜNVANI
…….. tarihinde askerlik yapmak üzere ………… birimine teslim olacağım. Bu nedenle, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi kapsamında işverenliğiniz nezdindeki iş akdimi muvazzaf askerlik sebebiyle sonlandırdığımı bildirir, kıdem tazminatımın hesaplanarak tarafıma ödenmesini, bakiye ücret alacaklarımın ödenmesini işverenliğinizden talep ederim. …/…./….
Adı Soyadı
İmzası
Ek-1 Askerlik Sevk Belgesi
Detaylı bilgi için uzman avukatlarımız ile iletişime geçebilirsiniz
