28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 7413 Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Yasa”) ile noterden tapu devri yapılmasının önü açılmıştır.
Daha önce, taşınmaz devirlerine ilişkin işlemler sadece tapu müdürlüklerinde gerçekleştirilmekteydi. Ancak, tapu müdürlüklerinde yaşanan yoğunluğun azaltılması ve tapu devirlerinin daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi amacıyla çıkarılan ilgili Torba Yasa’nın yürürlüğe girmesinden itibaren, taşınmaz devirleri noter aracılığıyla yapılabilecektir. Bu kapsamda, 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 61. Maddesinin devamına sonra yeni maddeler eklenmiştir. 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren, taşınmaz satışları Torba Yasa ile getirilen düzenlemeye uygun olarak noterde yapılabilecektir.
Aşağıda, Noterde yapılacak taşınmaz satışlarına ilişkin Torba Yasada yer alan düzenlemenin detayları yer almaktadır.
NOTERDEN YAPILACAK TAŞINMAZ HİSSE DEVRİNDE BULUNMASI GEREKEN EVRAKLAR
Aşağıda, noterde yapılacak taşınmaz satışında bulunması gereken belgeler sıralanmıştır.
- Taşınmazın Tapu aslı ve fotokopisi
- TC kimlik numarası net gözükecek şekilde nüfus cüzdanının aslı ve fotokopisi
- Alıcıya ait son 6 ay içerisinde çekilmiş vesikalık fotoğraf
- Mülkün bulunduğu belediyeden alınan rayiç bedeli gösteren belge
- Taşınmazlar üzerinde yetkili biri varsa bunu ispatlayacak vekaletname
- Zorunlu deprem sigortası belgesi
Tapu devrinin tüzel kişiler arasında gerçekleşecek olması durumunda yukarıda yer alan belgelere ek olarak vergi levhası ve fotokopisi, yetki belgesi ve en güncel yönetim kurulu seçiminin olduğu sicil gazetesi örneğinin de bulunması gerekmektedir.
NOTERDEN YAPILACAK TAŞINMAZ HİSSE DEVRİ NASIL GERÇEKLEŞECEKTİR
İlgili Torba Yasa içerisinde, noterlerin tapu ve ilgili belgelere erişimi ve taşınmaz devri işlemlerini nasıl gerçekleştireceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda;
- Noter, taşınmaz satış başvurusu üzerine bir başvuru belgesi düzenleyecektir.
- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından, tapu kayıt örnekleri ve diğer gerekli belgeler dijital ortam üzerinden Noterler ile paylaşılacak ve böylelikle Noterlerin tapu belgelerine erişimi sağlanacaktır.
- Noter tarafından herhangi bir işlem yapılmadan önce taşınmaz üzerindeki kısıtlamaları da dikkate alınacaktır.
- İşlem sırasında taşınmazın kayıtlarında ve belgelerinde bir eksiklik olması halinde Noter, bu belgeleri tapu kadastro müdürlüğünden talep edecek ve tamamlanmasını sağlayacaktır.
- Noter, hak sahibini belirleyecektir. Taşınmazın satışına engel hukuki bir durum olmadığı tespit edildikten sonra satış sözleşmesini yapılacaktır.
- Taşınmaz satış sözleşmesiyle ilgili tüm işlemler bizzat Noter tarafından yapılacaktır.
- Satış sözleşmesi taraflarca imzalandığı anda Noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak sözleşmeyi bu sisteme kaydedecektir.
- Satış sözleşmesi taraflarca imzalanması ve noter tarafından sisteme kaydedilmesi akabinde tapu müdürlüğü tarafından taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacaktır. Satış sözleşmesi ve ilgili belgeler, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecektir.
- Hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durum olması halinde noterler tarafından satış işlemi gerçekleştirilmeyecektir.
Torba Yasa ile getirilen düzenleme uyarınca, taşınmaz satış sözleşmesine ilişkin tüm işlemler Noter nezdinde yapılacak, yine Noter tarafından taşınmaz satış sözleşmesi tapu bilişim sistemine kaydedilecektir. Tapuda sicile tescil işlemi ise sistem üzerinden tapu müdürlüğü tarafından gerçekleştirilecektir. Yine de, başvurucunun tapu müdürlüğüne gitmeden tüm işlemleri Noterde halletmesi mümkün hale gelmiştir.
NOTERDEN YAPILACAK TAPU HİSSE DEVİRLERİNDE HARÇ VE MASRAFLAR
Noterden tapu devirlerinde tapu müdürlüklerinde yapılan devirlerde alınacak harç ve masraflara ek olarak noter ücreti alınması öngörülmüştür. Taşınmaz satış sözleşmeleri ve noterde taşınmaz devirlerine ilişkin düzenlenen kağıtlar için damga vergisi alınmayacaktır.
Bu bağlamda, noterlikte yapılan taşınmaz devirlerinde alınacak harç ve masraflar aşağıda sıralanmıştır:
- Noter ücreti alınacaktır. (Taşınmazın değerine göre belirlenir ve belirli bir tarife üzerinden hesaplanır. Taşınmazın değerine göre 2023 yılında en çok 4.000 TL ücret alınır.)
- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hizmet bedeli alınır. Bu hizmet bedelinden notere herhangi bir pay ödenmez.
- Tapu harcı alınır. (Taşınmazın toplam satış bedelinin %2’si alıcı %2’si satıcı tarafından olmak üzere toplam %4 oranında tapu harcı alınır.)
Yukarıda sıralanan harç, ücret ve masraflar dışında başka herhangi bir ücret alınmayacaktır.
NOTERDEN TAPU DEVİRLERİNDE NOTER ÜCRETİ NE KADAR OLACAKTIR
Noterden tapu devirlerinde noter ücreti taşınmazın değerine göre belirlenecektir. Yine de, Torba Yasa’da asgari ve azami ücret belirlenmiştir. Buna göre noter ücreti; taşınmazın değerine göre beş yüz Türk lirasından az ve dört bin Türk lirasından fazla olamaz. Bu miktarlar her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacaktır.
